Prioritering en temporisering in het ruimtelijk domein: projecten en investeringen
Hier speelt een combinatie van schaarste aan ruimte op het elektriciteitsnet en de financiële gevolgen daarvan, noodzaak van zorgvuldige ruimtelijke keuzes en prioriteiten en de krappe arbeidsmarkt.
Om te beginnen geeft netcongestie forse risico’s voor onze ruimtelijke plannen. Er is onvoldoende ruimte op het stroomnet om zowel onze woningbouwambities en de mobiliteitstransitie te realiseren als onze ambities voor bedrijven en voorzieningen. We zullen op basis van de prognoses van en het overleg met de netbeheerders voortdurend moeten bijsturen in onze plannen. Anders komt er een moment dat we voor nieuwe aansluitingen ‘zonder stroom zitten’. In dat geval verliezen we de regie en wat we dan wel of niet kunnen realiseren in de stad overkomt ons. Niet bijsturen in onze ruimtelijke plannen en ambities zal leiden tot concurrentie tussen bestaande projecten (en tot grote druk op onze organisatie). In het negatiefste geval hebben wij straks gebouwen en infra zonder stroomaansluiting en maken we de ambities voor woningbouw, economische ontwikkeling en schone mobiliteit niet waar. Prioriteren en temporiseren van plannen als gevolg van netcongestie, heeft ook financiële gevolgen in de grondexploitaties. Hier zijn bewuste keuzes en gerichte sturing van belang om deze zo veel mogelijk te beperken en verantwoord op te vangen.
Projecten die geen extra capaciteit van het elektriciteitsnet vragen (no regret) of die hier een positieve invloed op hebben, kunnen doorgaan.
We constateren ook dat we meer woningen in de planning hebben dan we kunnen realiseren. We hebben op dit moment 142% plancapaciteit. Als we deze terugbrengen naar 130% van onze woningbouwopgave, houden we ons nog altijd aan de afspraken in de Woondeal 2.0 met het Rijk. Ook biedt dit voldoende ruimte in de programmering om vertraging of uitval van plannen op te vangen en het tempo in de gebiedsontwikkeling te houden lucht geven in de werkdruk (personeelsschaarste) en ruimteschaarste in de stad.
Keuzes in de ruimtelijke plannen vanwege netcongestie en de krappe arbeidsmarkt maken we aan de hand van een inhoudelijk afwegingskader om plannen te prioriteren die passen bij de gewenste koers voor de stad. We werken de komende tijd aan de actualisatie van de Omgevingsvisie en willen dat deze visie voldoende sturend wordt om echt keuzes te maken. Tot die tijd hanteren we de uitgangspunten uit de contourennotitie voor de Omgevingsvisie om onze ruimtelijke projecten te prioriteren en realistisch uit te zetten in de tijd, binnen de kaders van de capaciteit op het elektriciteitsnet, 130% plancapaciteit en in zorgvuldige ruimtelijke afweging. Deze contourennotitie is immers het meest actuele, met de raad besproken document met kaders voor ruimtelijke inrichting van de stad. Naast de richting die de omgevingsvisie en daarop voorsorterende besluitvorming geeft, vinden we het ook van groot belang om de sociale impact van een plan op onze stad en de leefbaarheid als criteria mee te wegen bij deze prioritering. Dan gaat het om projecten en ontwikkelingen in wijken die een investering nodig hebben in voorzieningenniveau en/of sociale structuur, bijvoorbeeld wonen voor aandachtsgroepen of een herstructurering in de bestaande stad die een positief effect heeft op de leefbaarheid.
Ook onze investeringsplanning voor de bestaande stad houden we tegen het licht. We zetten de investeringen realistisch uit in de tijd en stellen prioriteiten op basis van noodzaak en uitvoerbaarheid. In bijlage 1 staat een uitgebreidere toelichting. Ons voorstel is een uitwerking hiervan voor te leggen bij de Stadsbegroting. We houden wel vast aan onze ambitie: een investeringsagenda van € 547 miljoen. Vanuit het oogpunt van schaarste houden we als richtlijn aan dat we per jaar maximaal een bedrag van 90 miljoen euro aan investeringen kunnen realiseren; we stellen daarmee de ambitie per jaar op ongeveer 200% van het jaargemiddelde van de afgelopen vijf jaar. Noodzakelijke nieuwe investeringen moeten binnen deze ruimte worden ingepast. Vanuit dat perspectief onderzoeken we hoe we de huidige investeringen en noodzakelijk geachte nieuwe investeringen in de tijd kunnen prioriteren. Voor nieuwe investeringen zal dekking binnen de beschikbare middelen moeten worden gezocht.
We gaan aan de slag om impactanalyses te maken, aan de hand van deze criteria en de beschikbare capaciteit. Deze prioritering van onze ruimtelijke plannen, kan financiële gevolgen hebben voor de grondexploitaties, die we op basis van de prioritering moeten laten landen in de Stadsbegroting en van een oplossing voorzien.
Voorstel keuzes voor de koers in het ruimtelijk domein:
- Bij prioritering van onze ruimtelijke projecten gebruiken we de uitgangspunten uit de contourennotitie Omgevingsvisie om keuzes te maken, in combinatie met de sociale impact en leefbaarheid.
- Als in een project schaarste geen rol speelt (no regret), of het netcongestiepositief is, kan het doorgaan.
- De financiële impact zullen we vanuit de bovenstaande prioritering verwerken we in de begroting, niet per se in 1 keer in 2025 ‘afrekenen’ met de saldireserve.
- We zetten onze investeringen realistisch uit in de tijd en houden als richtlijn aan dat we per jaar maximaal € 90 miljoen aan investeringen kunnen realiseren. Noodzakelijke nieuwe investeringen moeten binnen deze ruimte worden ingepast.