Bijlages

Bijlage 2: Toelichting ontwikkeling algemene middelen

September- en decembercirculaire 2023 gemeentefonds en Prijscompensatie in volumeontwikkeling
In de huidige Stadsbegroting zijn de effecten van de september- en decembercirculaire van 2023 niet opgenomen. Vooral de effecten van de septembercirculaire 2023 zijn in eerste instantie groot omdat daarin (voor het eerst) een uitwerking wordt gegeven van de nieuwe manier van het bepalen van de omvang van het gemeentefonds (de zogenaamde normeringssystematiek. Met de nieuwe normeringssystematiek is de omvang van het gemeentefonds afhankelijk van de ontwikkeling van het Bruto Binnenlands Product (BBP) en niet meer van de omvang van de rijksbegroting.

De koppeling met het BBP wordt uitgesplitst naar prijs- en volumeontwikkeling. In de septembercirculaire is een forse volumeontwikkeling gepresenteerd. In de brief aan de raad over deze circulaire is aangegeven dat een deel van deze volumeontwikkeling nodig zal zijn voor het opvangen van prijseffecten. Dat is omdat in de prijsontwikkeling van het BBP niet de volledige loonontwikkeling is opgenomen. Het deel ‘koopkrachtstijging’ of ‘de reële loongroei’ is opgenomen in de volumeontwikkeling. Op grond van cijfers van het centraal planbureau is dit ingeschat op € 5 miljoen in cumulatief per jaar vanaf 2027. In de bijlage ‘nieuwe normeringssystematiek gemeenfonds: koppeling volume en prijs’ wordt dit nader toegelicht.

Met de nieuwe normeringssystematiek van het gemeentefonds is het nodig om de manier waarop we rekening houden met prijscompensatie vanuit het gemeentefonds te herzien. In de komende Stadsbegroting zal hier een voorstel voor worden gedaan.

Effecten prijscompensatie
In de effecten prijscompensatie zijn twee grote effecten opgenomen. Het eerste effect is dat voor de Stadsbegroting 2025-2028 en de Stadsbegroting 2026-2029 te weinig opzij is gezet voor het opvangen van prijscompensatie. Dit heeft onder meer te maken met de wisselingen van de manier waarop prijscompensatie is opgenomen in het gemeentefonds en de effecten die dit had op eerdere berekeningen. Het tweede grote effect heeft te maken met een voordelig effect van de indexering van de stadsbegroting 2025-2026. Dit voordeel wordt veroorzaakt door het grote verschil tussen de indexering van de materiële lasten en de loonsom.

Eenmalige korting gemeentefonds 2025 en definitief bevriezen opschalingskorting
In de voorjaarsnota van het rijk is de definitieve bevriezing van de opschalingskorting opgenomen. Dit levert een voordeel op van € 7,4 miljoen vanaf 2026.  Overigens was hier al mee gerekend in het financieel beeld dat in maart is gepresenteerd. Daarnaast is afgesproken dat de nieuwe normeringssystematiek van het gemeentefonds per 2024 wordt ingevoerd. De effecten die gepaard gaan met de eerdere invoering worden deels gecompenseerd. In 2024 is deze compensatie 100%, voor 2025 is de compensatie niet volledig. Concreet betekent dit een nadeel in 2025 van € 7,4 miljoen.

Verder doorvoeren nieuw verdeelmodel gemeentefonds
In lijn met voorgaande jaren en ook de huidige Stadsbegroting 2024-2027, gaan we ervan uit dat het nieuwe verdeelmodel van het gemeentefonds verder wordt doorgevoerd. Dit levert een voordeel op in 2028 van € 2,7 miljoen.

Rente
Vorig jaar werd uitgegaan van een stijging en daarna een stabilisatie van de rente op 3,5%. Op grond van de huidige inzichten gaan we uit van een daling van de rente in 2025 en een verdere daling in de jaren daarna. Dit levert een voordeel op van oplopend naar € 3 miljoen in 2028.

In hoofdstuk 5 van het koersdocument ‘Praktische afspraken voor de Stadsbegroting 2025-2028” zijn de nieuwe renteverwachtingen opgenomen.